"There is literally no truth to any statement, or to the larger compounds of whole texts, until they have been acted out in some way. Before that, they signify nothing, which is why an appeal to interpretation is not an “appeal to consequences.” The Ten Commandments, the direct utterances of God to Moses, are more substantial for having been interpreted in the course of Kieslowski’s Decalogue."
zaterdag 23 februari 2008
Commandments as interpretation
Religion and fillm
"Perlmutter (1997) reads Krzysztof Kieslowski's The Decalogue and sees a fusion of the Father-God and the Father Land. The loss of morality and personal freedom in Poland is marked by absent lawgivers, images of a recurring angel, and a need for more than the impersonal god of the commandments. Looking at the cinematic art of Kieslowski, Kickasola (2004) brilliantly charts the liminal spaces of his films (Red), "demarcating the apparent thresholds of metaphysical and physical, transcendent and immanent, eternal and temporal" (p. 4). For Kickasola, this is the "same liminal ground that philosopher and critic George Steiner describes when he states that the arts are 'rooted in substance ... immanence,' but 'do not stop there'" (p. 5). We may begin with the human, but the presence of the "Other" demands we investigate. Kickasola finds that for this Polish director, metaphysics matters."
Ter herinnering
Tien geboden - Wikipedia
(zie aldaar voor verschillende vertalingen).
in Vlaamse versvorm klinkt het zo:
Bovenal bemin één God
Zweer niet ijdel, vloek noch spot
Heilig steeds de dag des Heren
Vader moeder zult gij eren
Dood niet, geef geen ergernis
Doe niets wat onkuisheid is
Vlucht het stelen en bedriegen
Ook de achterklap en het liegen
Wees steeds kuis in uw gemoed
Begeer nooit iemands goed
Wikipedie Engels:
I am the Lord your God
You shall have no other gods before me
You shall not make for yourself an idol
You shall not make wrongful use of the name of your God
Remember the Sabbath and keep it holy
Honor your Father and Mother
You shall not murder*
You shall not commit adultery
You shall not steal
You shall not bear false witness against your neighbor
You shall not covet your neighbor's house
You shall not covet your neighbor's wife
Review
Tadeusz Miczka
Later they developed Dekalog (Decalogue, 1988- 1989), a series of ten feature films based on the idea of the ten commandments.(12) Decalogue brought its creators international fame while in Poland they were regarded as controversial artists since they did not "utter the name of God to misuse it."K. Kieślowski: "[...] I think if there is anybody like God who created everything around, and us, too, I think we often get out of His hand. When you glance at the history of the world, our history, it can be easily seen how often we get out of hand."(13)It can be said that Kieślowski looked for God but found him inside of people. He treated the plots in Decalogue as 'court files' presenting two opposing attitudes toward life. He did not divide his characters into those redeemed and the ones condemned. He transcribed sacred texts his own way; his stories can hardly be united with the Catholic doctrine in which the human fate is a part of mysterious divine intention.
In Decalogue I ("You shall have no gods before me") an extreme rationalist, who was not able to predict unplanned events, sustained a calamity. The man was sure that by using a computer he could properly calculate the thickness of the lake's ice, but his son drowned there. In Decalogue II ("You shall not utter the name of your God in vain") a young woman artist decided to give birth to a child conceived with her lover after the doctor had lied to her that her husband's death was unavoidable. The character of Decalogue III ("Remember the Sabbath day and keep it holy"), the adulterous husband left his lover on a Christmas Eve as he realized the motive of his behaviour. The character of Decalogue IV ("Honour your father and your mother"), a female ex- student, learnt she had an adoptive father. She searched with him for truth on their mutual feelings and wishes. In Decalogue V ("Thou shalt not kill") the director reminded the viewers that their attitude towards capital punishment is of crucial importance when they want to be a part of a civilized society.
Decalogue VI ("Thou shalt not commit adultery") was a story about the meeting of a shy teenager and a promiscuous young woman. The meeting changed their lives: The boy stopped believing in love while the girl realized its true value. Decalogue VII ("Thou shalt not steal") illustrated the rivalry between a mother and a grandmother over a child. Two female characters in Decalogue VIII ("Thou shalt not bear false witness against your neighbour"), an ethics professor and an elderly Jew, try to come to terms with the past (Nazi occupation) and explain the reasons why a Polish woman refused to help a Jewish child. Decalogue IX ("Thou shalt not covet your neighbour's wife") reveals the drama of an impotent cardiologist's jealousy of his wife's affair with a young man. In Decalogue X: ("Thou shalt not covet your neighbour's house or anything that is his") the characters were brothers wishing to enlarge inherited assets. One of them decided to swap his kidney for an invaluable postage stamp to complete a set. However, their greed was mocked by fate since during the operation in a hospital their house was robbed.
Kieślowski rarely illustrated the commandments (as in parts 1 and 5); he usually outlined their interpretation (in part 3), but most often he modified their traditional meaning (as in part 2 and 8). He did not hide his cognitive skepticism. He considered the events of each episode from a different perspective. By creating a character who appeared in each episode (performed by the same actor in different roles, such as a man with a ladder, suitcases or a boat) and situating all episodes into the same location (modern apartment subdivision), the author established a unified concept of the series. Gianni Buttafava was right when he wrote: "[...] the wish to give the series formal unity was honestly preserved: There is no highest will determining the events, or maybe there is, but each of us should find it for himself according to his faith."(14)
The plots of Decalogue avoided religious postulates and attitudes and as such they were not appreciated by Poles who were usually given dogmatic truths in the shape of a sermon or homily.
Decalogue 7
40. Polish filmmaker Krzysztof Kieslowski's "Dekalog, siedem
(Decalogue 7)" (1989): Stealing as a metaphor
Commandments: tentative
It was never a question of photographing simple-minded illustrations of the commandments. Rather, by relating the commandments to contemporary situations, Kieslowski hoped to make them real. In fact, the explicit statement of a commandment is never used as a film's title; the viewer sees only an opening number: Decalogue 1, 2, 3, etc. The films do not pretend to provide answers, but to present questions. "We didn't want to adopt the tone of those who praise or condemn, handing out a reward here for doing good, and a punishment there for doing evil," Kieslowski wrote. "Rather, we wished to say, 'We know no more than you....But maybe it is worth investigating the unknown, if only because the very feeling of not knowing is a painful one.'"This means that the relationship between the films and the individual commandments is "tentative." The moviegoer is forced to think. For example, instead of illustrating stealing with an action-packed bank robbery, Decalogue 7 deals with a mother who had previously forced her daughter - to whom she had never shown much affection - to sign over legal custody of her little girl (born out of wedlock), and now lavishes all her love on the granddaughter. In the course of the film the daughter runs away with the little girl. Is she "stealing" her own child (who has nightmares that only the grandmother seems able to soothe)? Or has the grandmother stolen the child's affection and trust? At the very least, the rights and wrongs of the situation are interrelated. The Decalogue does not present saints and villains; its characters are imperfect but never totally unsympathetic.
Missie NTGent
NTGent wil een internationaal producerend stadstheater zijn, dat de dialoog met de samenleving aangaat. Theater moet midden in de wereld staan, om weerstand te bieden aan de veranderende werkelijkheid. NTGent staat voor theater dat scherp naar de samenleving kijkt, maar wel vol mededogen naar de mens die erin leeft. Daarom kiest NTGent ervoor om - naast het produceren van voorstellingen - actief deel te nemen aan het openbare debat over mens- en wereldbeelden. Zo wordt theater getransformeerd tot een open plek waar tijdgenoten - acteurs en toeschouwers - hun gedachten, angsten en dromen met elkaar delen.
Interview De Bijbel
Interview n.a.v. van de nieuwe voorstelling van Wunderbaum met terugblik op de Tien Geboden.
Welk niveau?
“De meest interessante mensen die ik heb gesproken, hebben de bijbel als referentiekader om hun leven te toetsen. Ik dacht dat mensen de bijbel heel letterlijk namen. Maar het kan ook anders. Op een manier die meer aansluit bij mijn manier van leven.”
En nu ben je bekeerd?
“Nee, dat kan niet meer. Maar de christelijke waarden en normen zitten wel degelijk in mijn genen. Iedereen leeft een beetje volgens de tien geboden. Wij voelen ons ook schuldig als we vreemdgaan. Die tien geboden zijn niet eerst opgeschreven en daarna pas nageleefd. Het is iets van mensen en Mozes heeft ze toevallig ergens opgeschreven.”
Waarom een stuk maken over geloven?
“Er is een tendens om meer over geloof te praten. Volgens mij is dit in beweging gebracht doordat moslims vaak in de media komen. Als tegenbeweging krijgt ook het christendom meer aandacht. Misschien is het daarom ook wel dat CDA en Christen- Unie nu samen regeren. Ik denk dat je daar dan als theatermaker automatisch iets over wilt zeggen.”
Recensies
Volkskrant Blog
Op een racebaan langs de tien geboden
Theatercentraal.nl Recensie.
Tien Geboden Wunderbaum - Tien geboden leidraad belangwekkend theater
NTGent
Klokgelui weerklinkt bij het begin van de voorstelling. NTGent vervuld van een religieus gevoel? Misschien. Maar niet te vergeten: aan de andere kant van de schouwburg ligt het Belfort, symbool van wereldlijke macht. Op dat snijpunt liggen deze 'Tien Geboden', niet zoals we ze kennen van de stenen tafelen of uit de catechismusles maar van bij de Poolse cineast Krzysztof Kieslowski. Hij liet gebod en menselijke verantwoordelijkheid/onvolmaaktheid hand in hand gaan in zijn tv-reeks 'Dekalog', tien kortfilms waarin telkens een gebod gelinkt werd aan het wel en vooral wee van de bewoners in een grauw flatgebouw in Warschau. NTGent brengt dit seizoen vijf van die tien verhalen in een tweeënhalf uur durende voorstelling (volgend seizoen komen de andere vijf geboden aan bod en wordt een marathonversie opgevoerd).
Recensie
Het theaterseizoen van NTGent opent dit jaar met Tien geboden, of althans met het eerste deel ervan. De laatste vijf geboden zijn, samen met een afsluitende marathonvoorstelling, voorzien voor het seizoen 2008-2009. Het stuk is, na bijvoorbeeld ook Het leven een droom van vorig jaar, een nieuwe samenwerking tussen de vaste ploeg van het Gentse stadstheater en het jonge acteurscollectief Wunderbaum. Er bevinden zich dan ook gedurig veel mensen op scène: de acht acteurs vertolken, afwisselend per hoofdstuk en per gebod, bewoners van een appartementsgebouw, dat is ingebed in de stad die min of meer samenvalt met het publiek.
NTGENT Tien Geboden
De Poolse cineast Krysztof Kieslowski (Bleu, Blanc, Rouge) brak eind jaren ’80 door met de televisiereeks Dekalog/Tien geboden. Een reeks van tien korte films over herkenbare mensen op een keerpunt in hun leven. Ze kijken hun eigen zwakheid in de ogen en maken zich los van geboden die van op afstand zeggen hoe te leven.
NTGent en Wunderbaum presenteren deze reeks verhalen in twee delen. Het eerste deel, dat we dit seizoen spelen, omspant de eerste vijf geboden. De scène baadt in verblindend neonlicht. Goddelijk licht of de verstikkende beklemming van onvermijdelijke dilemma’s? We zien vijf verhalen van morele verontrusting, verteld en beleefd door de bewoners van eenzelfde mistroostig flatgebouw in Warschau. Verhalen over een ramp op het ijs, over het onverwachte bezoek van een minnares van vroeger, over de verwarrende liefde tussen een vader en zijn dochter,…
Johan Simons ensceneerde in 2005 al Die zehn Gebote in de Münchner Kammerspiele, en maakt nu een volledig nieuwe Nederlandstalige versie met NTGent-acteurs: de ploeg van Wunderbaum, aangevuld met Els Dottermans, Frank Focketyn en Oscar Van Rompay. Dit seizoen staat deel 1 op het programma, volgend seizoen komen daar de vijf volgende verhalen bij en kan je beide delen apart alsook de volledige Tien geboden-marathon bekijken.
Vóór elke voorstelling van Tien Geboden in NTGent (behalve voor de première) geeft een publiekswerker GRATIS een inleiding op de voorstelling. De inleiding begint om 19.30 op het foyerniveau (eerste verdieping) en duurt ca. 30 minuten.
naar_Krystof Kieslowski in samenwerking met Krysztof Piesiewicz
bewerking_Koen Tachelet
regie_Johan Simons
spel_Walter Bart, Wine Dierickx, Els Dottermans, Frank Focketyn, Matijs Jansen, Maartje Remmers, Marleen Scholten, Oscar Van Rompay
dramaturgie_Jeroen Versteele
decorontwerp_Bert Neumann
kostuumontwerp_An De Mol
lichtontwerp_Dennis Diels
productie NTGent|Wunderbaum met dank aan de Münchner Kammerspiele
zie verder uitgebreide informatie over de voorstelling op de website van NTGent
Kieslowski Info
Geboren:
27 juni 1941, Warschau (Polen)
Overleden:
13 maart 1996, Warschau (Polen)
Krzysztof Kieślowski - Wikipedia
Krzysztof Kieslowski IMDB
Kino Kieslowski - Home
Dedicated to film director Krzysztof Kieslowski
Senses of Cinema
Krzysztof Kieslowski